Τρίτη 6 Ιανουαρίου 2015

η αποτελεσματικότητα της "απραξίας"

                                               ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΖΥΛΛΙΕΝ
                             ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΗΣ ΑΠΡΑΞΙΑΣ
                            η αποτελεσματικότητα στην κινεζική σκέψη
                                             μετάφραση Θάνος Σαμαρτζής
                                  ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ

 ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΗ Λ.Α.Η.               
        Το συγκεκριμένο βιβλίο προτάθηκε στη Λέσχη Ανάγνωσης Ηρακλείου σαν επιλογή από τα βιβλία που διάβασα τις καλοκαιρινές διακοπές. Πρώτη φορά το ανέφερε ο σύζυγός μου ως ενδιαφέρουσα έκδοση του 2013 και με αφορμή τα γενέθλιά του το απέκτησε την ίδια χρονιά· δώρο από την κόρη του και εμένα. Μην έχοντας διαβάσει το βιβλίο, πίστευα ότι ένα εγκώμιο της απραξίας είναι το καλύτερο ανάγνωσμα για κάποιον που μόλις ολοκληρώνει το διδακτορικό του.
         Με την ίδια λογική, ολοκληρώνοντας την επόμενη χρονιά τις μεταπτυχιακές μου σπουδές αποφάσισα να το διαβάσω και εγώ. Πιο συγκεκριμένα, τον περασμένο Αύγουστο επέλεξα να διαβάσω πρώτα μια σειρά από βιβλία σχετικής θεματικής εστιάζοντας στην έννοια της απραξίας:
* Απολογία ενός αργόσχολου του Robert Luis Stevenson, Η τεμπελιά ως πραγματική αλήθεια του ανθρώπου του Kazimir Malevitch, μετάφραση:Κατερίνα Σχινά, Σόνια Βλαντή, Εκδόσεις Ποταμός,
* Η κατάργηση της δουλειάς του Bob Black, Εναλλακτικές Εκδόσεις Νότιος Άνεμος και
* Το δικαίωμα στη τεμπελιά του Πωλ Λαφάργκ, μετάφραση:Βασίλης Καραπλής, Εκδόσεις Ελεύθερος τύπος.
         Διαβάζοντας το Εγκώμιο της απραξίας, διαπίστωσα πόσο είχα παραπλανηθεί από τον ελληνικό τίτλο, μια και δεν εστίασα στα μικρά γράμματα από κάτω. Ευτυχώς, αξιόλογα βιβλία δυτικής και ανατολικής σκέψης που σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα και τα περισσότερα αναφέρονται στο βιβλίο του Φρανσουάν Ζυλλιέν τα είχα διαβάσει και παρακάτω τα προτείνω για ανάγνωση:
  • Εγχειρίδιο Πολέμου του Napoléon, μετάφραση:Διονύσης Χαλικιάς, Εκδόσεις Άρκτος,
  • Ο ηγεμόνας του NiccolMachiavelli, μετάφραση:Λεωνίδα Παυλίδη, Εκδόσεις Γερ. Αναγνωστίδη,
  • Περί του πολέμου του Karl von Klausewitz, μετάφραση:Νατάσα Ξεπουλιά, Εκδόσεις Βάνιας,
  • Η τέχνη του πολέμου του Sun Zu, μετάφραση Κων. Γεωργαντάς, Εκδόσεις Βάνιας και
  • Το βιβλίο του Λόγου και της Φύσης του Λάο Τσε, απόδοση:Γιώργος Αλεξάκης, Εκδόσεις Εκκρεμές.
Ο ΤΙΤΛΟΣ
      Ο τίτλος του πρωτοτύπου είναι Conférence sur lefficacité, Διάλεξη για την αποτελεσματικότητα.

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
     Ο Φρανσουά Ζυλλιέν (Francois Jullien) γεννήθηκε στη Γαλλία το 1951. Φιλόσοφος και σινολόγος κατάφερε με τα βιβλία του να μεταφέρει στο ευρύ κοινό το κεντρικό στοιχείο της πανεπιστημιακής έρευνάς του, τη γόνιμη αντιπαραβολή ευρωπαϊκής και κινεζικής σκέψης.

Η ΔΙΑΛΕΞΗ
     Το βιβλίο δεν είναι δοκίμιο. Είναι κείμενο το οποίο βασίζεται σε διάλεξη του συγγραφέα σε διευθυντικά στελέχη επιχειρήσεων. Η απουσία προλογικού σημειώματος, παραπομπών ή υποσημειώσεων για τον αναγνώστη αναπληρώνεται με προτεινόμενα δοκίμια του Φρανσουάν Ζυλλιέν.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΙ
  • Η Κίνα παρουσιάζεται ως ο μεγάλος πολιτισμός που αναπτύχθηκε έξω από την ευρωπαϊκή σκέψη.
  • Ο ελληνικός τρόπος κατανόησης της έννοιας της αποτελεσματικότητας ο οποίος κληρονομήθηκε στον ευρωπαϊκό στοχασμό. Πρότυπο- σχέδιο-στόχος.
  • Τα μαθηματικά είναι γλώσσα· μεγάλη ευρωπαϊκή ιδέα.
  • Η κινέζικη προσέγγιση της έννοιας της αποτελεσματικότητας μέσα από τις έννοιες «κατάσταση» και «δυναμικό της κατάστασης».
  • Ο ρόλος του ανθρώπου στην ανάπτυξη των φυτών ως παράδειγμα του κινέζικου τρόπου ζωής.
  • Γου γουέι ερ γου που γουέι.σελ. 70-72
  • Συνάφεια ανάμεσα στην οικοδόμηση ιδεατών προτύπων και στη δημοκρατία.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
  • Πώς και πόσο επηρεάζει ο τόπος στον τρόπο σκέψης των κατοίκων του;
  • Οι διαφοροποιήσεις των θρησκευτικών πεποιθήσεων χρονικά αλλά και τοπικά.
  • Ποια στάση κρατάει ο καθένας μας στην οργάνωση της ζωής του σε σχέση με τα δυτικά πρότυπα διαπαιδαγώγησης;
  • Αν έχουμε επηρεαστεί βαθιά ή αν έχουμε νιώσει τράνταγμα από τη γνωριμία μας με άλλο λαό μέσα από  τα ταξίδια μας;
  • Η σημασία των λέξεων και ο πλούτος της γλώσσας.
  • Ο ρόλος των μαθηματικών στην εξέλιξη του πολιτισμού.
  • Πόσο μας είναι κατανοητή η αποτελεσματικότητα στην κινέζικη σκέψη; 
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ
Μεγάλη εντύπωση για το κοινό που απευθυνόταν η διάλεξη.

Εκτίμηση για τη βαθιά καλλιέργεια του συγγραφέα και τη μεγάλη κριτική ικανότητά του  στην αντιπαράθεση δύο διαφορετικών πολιτισμών και πιο συγκεκριμένα στον τρόπο σκέψης τους.

Πολύ καλός ομιλητής ο Φρανσουά Ζυλλιέν με εξαιρετικά δομημένο λόγο, πλούσιο και κατανοητό, ο οποίος θέτει συνεχώς ιδέες για περαιτέρω αναζήτηση.

Πολύ ενδιαφέρουσα η κινέζικη προσέγγιση της αποτελεσματικότητας και ιδιαίτερα ξένη, αλλά κυρίως χρήσιμη, στο δυτικό άνθρωπο.


ΑΡΕΤΗ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΑΚΗ-ΠΑΥΛΑΚΟΥ