Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2011

Ουάιλντ: Ιρλανδία και Αγγλία


Συνοπτικά η σχέση Ιρλανδίας και Αγγλίας

          Ο Όσκαρ Γουάιλντ γεννήθηκε σε μία περίοδο ύψιστης εχθρότητας των Ιρλανδών προς την Αγγλία.  Η Αγγλία άρχισε την κατάκτηση του νησιού ήδη από το 12ο αι.  Από το 16ο αι. οι Άγγλοι για να σχηματίσουν τα επαναστατικά κινήματα των ανυπότακτων Ιρλανδών εφάρμοσαν το σύστημα της «μεταφύτευσης»  δηλ. της εγκατάστασης Άγγλων αποίκων στο νησί.  Οι Άγγλοι άποικοι και οι γηγενείς δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν αρμονικά.  Το χάσμα μεταξύ τους διεύρυνε η θρησκευτική μεταρρύθμιση που προώθησε η προτεσταντική Αγγλία (Λούθηρος) και η προσήλωση των Ιρλανδών στον καθολικισμό.
          Το 1782 η Ιρλανδία ανεξαρτητοποιήθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο για να ενσωματωθεί σε αυτό ξανά το 1800.  Λίγο πριν τη γέννηση του Γουάιλντ είχε προηγηθεί ένας λιμός που αποδεκάτισε τον πληθυσμό του νησιού.  Πολλοί Ιρλανδοί μετανάστευσαν στις ΗΠΑ.  Το 17ο, 18ο και 19ο αι. γίνονται πολλές επαναστατικές απόπειρες των Ιρλανδών με τη συμπαράσταση της Γαλλίας και της Ισπανίας.
          Η κυβέρνηση Γλάδστωνος προωθεί μεταρρυθμίσεις που στόχο έχουν την ψήφιση της Ιρλανδικής αυτοδιάθεσης (1892 – 1894).  Το σχέδιο γίνεται δεκτό από τη Βουλή των Κοινοτήτων απορρίπτεται όμως από τη Βουλή των Λόρδων.  Ο Γλάδστων απογοητευμένος αποσύρεται από την πολιτική.
          Τελικά η Ιρλανδία αποκτά την αυτονομία της το 1922.  Προηγήθηκε η Αγγλοϊρλανδική Συνθήκη το 1921.





Εισαγωγή                                          Φιλοσοφικές σκέψεις (αποσπάσματα)
Πραγματικά γεγονότα                                                              Συμπέρασμα

Oscar Wild    “De Profundis”
(Γραμμένο από Μάρτη 1896)

          Το πιο σπαρακτικό και ώριμο έργο του γραμμένο στις δύσκολες συνθήκες της φυλακής.  Πρόκειται για ένα μεστό κείμενο που το διακατέχει απέραντη θλίψη, πόνος, έντονος σκεπτικισμός που οδηγεί σε διατύπωση υψηλών στοχασμών.
          Το μικρό αυτό κείμενο έχει αποδέκτη τον φίλο του Ντάγκλας που ήταν η αιτία της καταστροφής του.  Παρ’ όλα αυτά δεν είναι ιδιαίτερα δριμύς απεναντίας που θεωρεί δε ότι ο ίδιος είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του.  Είναι μεγαλείο όταν λέει:  Κατ’ αρχήν πέρασε μια πολύ δύσκολη περίοδος στη φυλακή Ρήντιγκ, όπου δεν υπήρχε κανένα νόημα σε τίποτα.  Στη συνέχεια συνειδητοποιεί ότι αποφάσισε η αγάπη να διακατέχει την ύπαρξή του για να επιβιώσει.  Συμβουλεύει τον φίλο του να κάνει το ίδιο γιατί το μίσος που χαρακτηρίζει τα αισθήματά του (και απέναντι του και στον πατέρα του) θα τον βλάψει.
          Η επιστολή αυτή παραδόθηκε εις διπλούν στον πολύ στενό καλό φίλο του Ρος, που του στάθηκε σ’ όλες τις δυσκολίες και τον όρισε φιλολογικό κληρονόμο και δεν ξαναασχολήθηκε πλέον.  Ο Ρος έδωσε το ένα στο Ντάγκλας που το έσκισε (νομίζοντας ότι είναι μοναδικό) και το άλλο στο Βρετανικό Μουσείο για φύλαξη, μέχρι το 1969 όπου δημοσιεύτηκε.  Έτσι προστάτευσε το φίλο του και μετά θάνατον, παρ’ όλο που ο δεύτερος θέλησε συχνά να δημοσιεύσει επιστολές του κατά την διάρκειαν της φυλάκισης και μάλιστα χωρίς την άδειά του.
          Στο βιβλίο περιγράφεται το χρονικό της φιλίας του με το Ντάγκλας που άρχισε το 1891 και έληξε το 1895 με τη δίκη.  Διάστημα όπου του παρείχε απλόχερα μια ζωή με πολυτέλεια και χλιδή.  Εκτός όμως από την οικονομική καταράκωση που τον οδήγησε, στάθηκε τροχοπέδη στη καλλιτεχνική του δημιουργία και ολοκλήρωση.  Οι προσπάθειες να τον απομακρύνει απέβαιναν άκαρπες.  Εκείνος έβρισκε πάντα αφορμές να επανεμφανίζεται και να τον κατακλίζει με μια στάση συχνά σαδιστική (βλ. αρρώστια). Ο ρόλος της μητέρας του Ντάγκλας υποτονιός, στο γιο να τον νουθετήσει, αλλά σε κείνον έμμεσα.  Ο πατέρας του Ντάγκλας, φαίνεται πρόσωπο αντιπαθητικό απ’ όλους, δεν βλέπει με καλό μάτι την σχέση του με τον γιο του, γιατί προσβάλει τα ήθη της εποχής προσπαθεί να την αποτρέψει.  Καταφεύγει σε υβριστικό γράμμα, που αφήνει στη Λέσχη.  Μετά από εντονότατη πίεση του Ντάγκλας που ουσιαστικά επιθυμεί να εκδικηθεί τον πατέρα του μήνυσε τον Μαρκήσιο για δυσφήμιση (παρά τις συμβουλές φίλων του).  Ο πατέρας με τη σειρά του χρησιμοποιεί αυτή τη δίκη και για να αποκτήσει φήμη.  Μεγάλη πλεκτάνη δηλαδή εις βάρος του.  Εκτός από την φυλάκιση κυρήσσεται σε πτώχευση με δήμευση ολόκληρης της περιουσίας του (ακόμα και των έργων τέχνης και κυρίως βιβλίων) καθώς και δημόσια διαπόμπευση μπροστά στο πλήθος.
          Οδηγείται σε καταναγκαστικά έργα 2 ετών, κατά τα οποία η συμπαράσταση του Ντάγκλας είναι υποτονική στην αρχή και καταντά ανύπαρκτη.  Αν εξαργύρωνε μερικά από τα άπειρα δώρα θα έσωζε κάτι από τα υπάρχοντά του.  Τρεις μήνες μετά την φυλάκιση, η μητέρα του πεθαίνει, η γυναίκα του ταξιδεύει αν και άρρωστη από την Ελβετία για να του το ανακοινώσει.  Είναι σοβαρό πλήγμα γιατί της έτρεφε αδυναμία, σαν πολύ μορφωμένη είχε συμβάλλει πολύ στην καλλιέργειά του.  Νιώθει ενοχές για το σπουδαίο όνομα που του παρέδωσαν οι δικοί του και που το ατίμασε.  Μιλά με μεγάλη εκτίμηση για τη γυναίκα του και τα παιδιά του, λυπάται που την κατάστρεψε και την αφήνει ελεύθερη.
          Εκτός από την παράθεση των πραγματικών γεγονότων οδηγούμενος από την απέραντη θλίψη και τον πόνο, διατυπώνει βαθιές φιλοσοφικές σκέψεις.  Φθάνει στο ύψος αρχαίων φιλοσόφων.  Κάνει αναφορά στο Σαίξπηρ λέει ότι αναλύει τον Δάντη.  Τέλος δε εκτενέστατη αναφορά στη ζωή και το έργο του Χριστού, που φαίνεται να θαυμάζει ιδιαίτερα από τους αγίους στον Άγιο Φραγκίσκο, όχι όμως στο Θεό.
          Ακολουθούν αποσπάσματα…


Έτσι η πουριτανή Αγγλική Κοινωνία έχασε μια ιδιοφυία, στέρησε τις επόμενες γενιές από σπουδαία έργα εξ αιτίας μιας στενόμυαλης αντιμετώπισης της προσωπικής του ζωής.  Προκύπτει και από την ανάκριση στο δικαστήριο με βάση το έργο του Όσκαρ Γουάιλντ.